Różnice między należnościami a zobowiązaniami. Dlaczego warto znać różnicę między tymi terminami?

Różnice między należnościami a zobowiązaniami, Spłata chwilówki

Należności i zobowiązania to pojęcia, które spotykamy na co dzień, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Ale czy wiesz, czym się one różnią? Jeśli nie – spokojnie, nie jesteś sam. Te dwa terminy często pojawiają się w kontekście finansów, jednak wiele osób myli je lub używa zamiennie, choć jest to coś zupełnie innego.

W tym artykule przybliżymy Ci, czym dokładnie są należności i zobowiązania, jak się od siebie różnią oraz jakie mają praktyczne zastosowanie. Dzięki temu zyskasz pewność w poruszaniu się po świecie finansów, co przełoży się na lepszą kontrolę nad Twoim budżetem.

Czym są zobowiązania?

Zobowiązania to fundamentalny element każdej umowy finansowej, ale co dokładnie oznacza to pojęcie? W najprostszych słowach, zobowiązanie to obowiązek dłużnika wynikający z umowy. Oznacza to, że dłużnik musi wykonać określone świadczenie na rzecz wierzyciela. Świadczenie to może polegać na zapłacie określonej kwoty, dostarczeniu towaru lub wykonaniu usługi.

Żeby łatwiej było Ci to zrozumieć, wyobraź sobie sytuację, w której bierzesz kredyt w banku – Twoje zobowiązanie polega na regularnym jego spłacaniu, zgodnie z warunkami umowy, włącznie z odsetkami i innymi opłatami.

Jak powinniśmy rozumieć termin “należności”?

Z kolei należności to środki finansowe, usługi, dobra lub inne przedmioty, które ktoś jest nam winien. To znaczy, że gdy pożyczamy komuś pieniądze lub rzecz, staje się to naszą należnością – powinniśmy otrzymać to z powrotem. Przykładem z życia codziennego może być sytuacja, gdy pożyczymy znajomemu pieniądze – w tej sytuacji tworzymy należność, którą znajomy jest zobowiązany nam zwrócić.

Należności można podzielić na kilka kategorii, które różnią się terminami płatności oraz stopniem wymagalności:

  • Należności krótkoterminowe są wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Najczęściej są to należności z tytułu sprzedaży towarów lub usług, czyli pieniądze, które klienci mają zapłacić za produkty lub usługi dostarczone przez firmę. Należności krótkoterminowe obejmują również pieniądze, które firma ma otrzymać z tytułu różnych rozliczeń publiczno-prawnych, takich jak podatki.
  • Należności długoterminowe to wszystkie te, które nie spełniają kryteriów należności krótkoterminowych, czyli mają termin wymagalności dłuższy niż 12 miesięcy.
  • Należności wymagalne to te, których termin płatności już minął. Wierzyciel ma prawo podjąć działania egzekucyjne, co zazwyczaj zaczyna się od wezwania do zapłaty. W przypadku braku reakcji mogą być stosowane dalsze środki, takie jak postępowanie sądowe.
  • Należności niewymagalne powstają w momencie zawarcia umowy, ale ich termin płatności jeszcze nie nadszedł. Na przykład, gdy podpisujemy umowę na zakup samochodu na raty, mamy do czynienia z należnością niewymagalną do momentu, gdy nadejdzie termin płatności pierwszej raty. W tym czasie, mimo że zobowiązanie do zapłaty istnieje, jeszcze nie musimy uiszczać żadnych płatności. Dopiero po upływie ustalonego terminu staje się ona wymagalna.

Kluczowe różnice między należnościami i zobowiązaniami, które powinieneś znać

Jedną z głównych różnic między należnościami a zobowiązaniami jest perspektywa, z której są one definiowane. 

Należności dotyczą wierzyciela, czyli osoby lub instytucji, która ma prawo do otrzymania środków lub usług. W praktyce oznacza to, że wierzyciel może domagać się zwrotu pożyczonych pieniędzy, zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi. Należności są aktywami, które poprawiają sytuację finansową wierzyciela, umożliwiając dalsze inwestycje lub spłatę własnych zobowiązań.

Zobowiązania natomiast odnoszą się do dłużnika, czyli osoby lub instytucji, która ma obowiązek spełnienia określonego świadczenia. Oznacza to, że dłużnik musi zwrócić pożyczone środki, zapłacić za usługi lub dostarczyć towary zgodnie z umową. Zobowiązania są pasywami, które obciążają budżet dłużnika, wpływając na jego zdolność do realizacji innych finansowych zobowiązań i planów.

Dlaczego nie powinieneś używać tych terminów zamiennie?

Jak możesz sam zauważyć, mimo że w mowie potocznej “należność” i “zobowiązanie” używane są zamiennie – nie oznaczają tego samego. W finansach precyzja ma ogromne znaczenie, a zamienne używanie tych terminów może prowadzić do poważnych nieporozumień. Każdy z tych terminów ma swoje specyficzne znaczenie i rolę, a ich mylenie może powodować problemy zarówno w codziennym życiu, jak i w działalności biznesowej.

Należności i zobowiązania mają również różne konsekwencje prawne. Należność daje wierzycielowi prawo do dochodzenia zwrotu środków lub wykonania umowy, co może wiązać się z wystąpieniem na drogę sądową w przypadku niewywiązania się dłużnika z obowiązków. Zobowiązanie natomiast nakłada na dłużnika obowiązek spełnienia określonego świadczenia, a niewywiązanie się z tego obowiązku może prowadzić do kar umownych, windykacji lub innych sankcji prawnych.

Precyzja w finansowej terminologii ma znaczenie

Zrozumienie różnic między należnościami a zobowiązaniami jest kluczowe dla skutecznego zarządzania finansami. Zamienne używanie terminów “należność” i “zobowiązanie” jest nie tylko błędem semantycznym, ale może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych, prawnych i biznesowych. Zadbajmy więc o dokładność w używaniu tych terminów, aby uniknąć nieporozumień i problemów w przyszłości.